Afgelopen dinsdagavond was de documentaire Emma wil leven op de televisie, het verhaal van een 18 jarig meisje en haar strijd tegen anorexia. Documentaire maakster Jessica Villerius maakte hem postuum, in april dit jaar overleed Emma aan de gevolgen van haar ziekte.
Het is zo’n programma dat ik aan de éne kant heel graag wil zien en aan de andere kant heel ver van weg wil blijven. Emma is een doodnormaal meisje en toch heeft ze een eetstoornis. Ik wil haar strijd begrijpen en tegelijkertijd vind ik de machteloosheid die er omheen hangt enorm confronterend. Uiteindelijk kijk ik, want Emma’s strijd kan over een paar jaar die van mijn dochter of zoon zijn.
Een gezicht aan de cijfers
Waarom? Omdat er wekelijks één meisje per dag sterft aan anorexia en er jaarlijks zo’n 1000 patiënten bijkomen, dat zijn er dus twintig per week. En dan heb ik het nog niet over andere eetstoornissen, zoals boulimia en binge eating. Emma wil leven geeft een gezicht aan deze cijfers en het laat zien dat een eetstoornis iedereen kan overkomen.
De documentaire was Emma’s eigen wens en bestaat uit materiaal dat door haarzelf, haar familie en haar behandelaars is geschoten, aangevuld met interviews met de nauw betrokkenen. De focus ligt op Emma en haar dappere, maar moeizame strijd tegen de anorexia. Tegelijkertijd zien we ook de kracht van haar ouders en de toewijding van de behandelaars, voor hen is mijn respect navenant groot.
Zelf de kans pakken te leven
Het verhaal focust zich op de laatste periode van Emma’s leven, wanneer na zes jaar van ziekenhuizen, klinieken en (gedwongen) behandelingen niemand in Nederland nog iets voor haar kan doen. Met gevaar voor eigen leven vliegt ze onder begeleiding naar Portugal om zelf de kans te pakken, beter te worden. In een onbekende omgeving, zonder haar ouders, maar met de liefdevolle verzorging van ervaringsprofessionals en behandelaars, probeert ze weer te eten om te kunnen leven.
Controle behouden
De beelden van een uitgemergeld meisje, dat niet in staat is zelfstandig te lopen en moeizaam praat, zijn schrijnend, maar het meest confronterend vind ik het contrast met de frisse, levenslustige Emma op de fiets van nog geen jaar daarvoor. Niemand kiest voor een dergelijk verval en de documentaire laat dit duidelijk zien.
De eetstoornis gaat niet om gewicht, maar om controle. Het is dan ook geen kwestie van niet willen eten, maar van niet kunnen eten. Ook de angst genoeg aan te komen om weer terug bij haar emoties te komen, speelt een belangrijke rol. We zien Emma tot op het einde toe de regie in handen willen houden en uiteindelijk strijdend ten onder gaan.
Betekenis geven
Jessica Villerius heeft een integere en indringende documentaire gemaakt. Het overlijden van Emma maakt het helaas niet de inspiratie waarop Emma zelf had gehoopt: geef niet op, je kan misschien beter worden. In plaats daarvan is het de waarschuwing, waarvan ze zich ook terdege bewust was: dit kan echt gebeuren.
De boodschap van de documentaire wordt nog eens extra duidelijk gemaakt in de voor- en nabesprekingen. Wees alert op symptomen van een eetstoornis, ook bij ogenschijnlijk vrolijke kinderen. Betrokken instellingen dienen meer samen te werken en bovenal dient de benadering van de patiënt te vermenselijken en diens persoonlijke behoefte centraal gesteld te worden.
Met Emma wil leven geeft Emma nog steeds betekenis aan haar leven, haar ziekte en haar dood. Laten we haar boodschap ter harte nemen.
De documentaire Emma wil leven is nu nog te bekijken op Uitzending gemist
Gespecialiseerde instellingen (klinieken):
Top GGZ Rintveld (ook voor heel jonge kinderen)
GGZ Rivierduinen Eetstoornissen Ursula
Amarum, Expertisecentrum Eetstoornissen
Ervaringsdeskundige behandelingen:
Stichting Human Concern – Centrum voor eetstoornissen
Online (mee)praten en informatie: proud2bme.nl
Deze blog is ook gepubliceerd bij De Mama Company
You might also like
2 Comments
Misschien heeft het iets in beweging gezet bij publiek medici en politiek en voor anderen die dit hebben van dat er op maat toegesneden programma”s komen die bij de persoon past. Als blijkt dat het niet past niet meer doorgaan maar iets anders. Hoop dat de persoon meer centraal staat en dat ze daar naar luisteren.
Het is een schrijnende ziekte, waarbij de omgeving vaak machteloos toekijkt. Uiteindelijk gaat het er inderdaad om elk geval als apart te beoordelen. Tegelijkertijd is het van belang iedereen die aan de eetstoornis leidt op een minimaal gewicht komt om weer ‘normaal’ te kunnen denken en doen.